Φιλολογική Σχολή του Ζάγκρεμπ

Η Φιλολογική Σχολή του Ζάγκρεμπ (σερβοκροατικά: Zagrebačka filološka škola‎‎) ήταν φιλολογική σχολή του 19ου αιώνα που λειτουργούσε στο Ζάγκρεμπ, προσφέροντας ένα σύνολο λύσεων για τα ζητήματα που αφορούσαν την τυποποίηση της κροατικής λογοτεχνικής γλώσσας. Οδηγήθηκε από τον Αντόλφο Βέμπερ Τκάλτσεβιτς. Στη δεκαετία του 1860 κυριαρχούσε τη κροατική πολιτιστική ζωή, αξιοποιώντας τις γλωσσικές και ιδεολογικές αντιλήψεις που προτείνονταν από τα μέλη του Ιλλυρικού κινήματος.

Οι λύσεις που πρότεινε η σχολή του Ζάγκρεμπ ήταν συνδυασμός των παραδοσιακών ορθογραφικών πρακτικών καθώς και η συγχώνευση των διάφορων τεχνητών και διαλεκτικών χαρακτηριστικών που θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες των περισσότερων φυσικών ομιλητών. Μεταξύ αυτών είναι:

• μορφωνολογική ορθογραφία (π.χ. sudca "του δικαστή", σε αντίθεση με το suca)
• κατάληξη -ah για τη γενική πληθυντικού η οποία τους έδωσε το κοροϊδευτικό παρατσούκλι ahavci ("Αχαβιανοί")
• παλιές καταλήξεις πτώσεων στον πληθυντικό της δοτικής, τοπικής και οργανικής (π.χ. nožim, nožih, noži)
• χρήση του γράμματος ě για τις αντανακλάσεις του πρωτοσλαβικού ήχου γιατ (π. χ. rěčnik)
• γραφή του er για το συλλαβικό /r/ (π.χ. perst)

Οι πιο σημαντικοί γραμματιστές της σχολής ήταν οι Βιέκοσλαβ Μπάμπουκιτς, Αντούν Μαζουράνιτς και Αντόλφο Βέμπερ Τκάλτσεβιτς. Στο χώρο της λεξικογραφίας, ο κροατοποιημένος σλοβάκος Μπογκοσλάβ Σούλεκ ήρθε στο προσκήνιο, ιδιαίτερα στην περιοχή της αγνότητας, όπου επινόησε γενναιόδωρα νεολογισμούς και δανείστηκε λέξεις από άλλες Σλαβικές γλώσσες για τις μη Σλαβικές δανεικές λέξεις. Ο νεαρός Βάτροσλαβ Γιάγκιτς ήταν σταθερός υποστηρικτής των ιδεών της σχολής του Ζάγκρεμπ, αλλά τελικά την εγκατέλειψε.

Η φιλολογική σχολή του Ζάγκρεμπ ήταν κυρίαρχη σε σχέση με τις αντίπαλες Φιλολογικές Σχολές της Ριέκας και του Ζάνταρ. Η σχολή του Ζάγκρεμπ άρχισε να μειώνεται μόνο με την έλευση των Κροάτων Βουκοβινιανών.

Βιβλιογραφία

• Bičanić, Ante (2013), Pregled povijesti, gramatike i pravopisa hrvatskog jezika, Croatica