Πύλη:Κύρια/Επιλεγμένο λήμμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Χρήστης:Geraki/EA)


Τα επιλεγμένα λήμματα είναι αυτά που επιλέγονται να παρουσιαστούν στην Κύρια Πύλη της Βικιπαίδειας. Επί του παρόντος επιλέγονται μεταξύ τον κατάλογο των αξιόλογων λημμάτων.

Το κείμενο του επιλεγμένου λήμματος της τρέχουσας ημέρας (29 Μαΐου) είναι το παρακάτω:

Ροή RSS με το επιλεγμένο λήμμα κάθε ημέρας.
Ροή RSS με το επιλεγμένο λήμμα κάθε ημέρας.

Ο Ιάννης Ξενάκης (29 Μαΐου 19224 Φεβρουαρίου 2001) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα, διεθνώς γνωστός ως “Iannis Xenakis”. Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική, μέσω της χρήσης μοντέλων από τη θεωρία των συνόλων, τη θεωρία των πιθανοτήτων, τη θερμοδυναμική, τη Χρυσή Τομή, την ακολουθία Φιμπονάτσι κ.ά. Παράλληλα, οι φιλοσοφικές του ιδέες για τη μουσική έθεσαν καίρια το αίτημα για ενότητα φιλοσοφίας, επιστήμης και τέχνης, συμβάλλοντας στο γενικότερο προβληματισμό για την κρίση της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής των δεκαετιών του 1950 και 1960.

Γεννήθηκε στη Βραΐλα της Ρουμανίας. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Κλεάρχου Ξενάκη, εμπόρου με καταγωγή από την Εύβοια, και της Φωτεινής Παύλου, η οποία καταγόταν από τη Λήμνο. Η μητέρα του πέθανε από ιλαρά όταν ο Ξενάκης ήταν πέντε ετών, αλλά πρόλαβε να του εμφυσήσει την αγάπη της για τη μουσική (η ίδια έπαιζε ερασιτεχνικά πιάνο). Πέντε χρόνια αργότερα (1932) ο πατέρας του τον έστειλε μαζί με τα αδέλφια του Ιάσονα (φιλόσοφο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας, ΗΠΑ) και Κοσμά (ζωγράφο) στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών. Εκεί πήρε και τα πρώτα του μαθήματα μουσικής (Αρμονίας και πιάνου).

(Διαβάστε το υπόλοιπο λήμμα...)


Ο διάβολος της Τασμανίας (Sarcophilus harrisii, Σαρκόφιλος του Χάρις) γνωστός και ως δαίμονας της Τασμανίας και σαρκόφιλος είναι σαρκοφάγο μαρσιποφόρο που βρίσκεται στην φύση πλέον μόνο στην νησιωτική πολιτεία της Αυστραλίας, Τασμανία.

Ο διάβολος της Τασμανίας είναι το μόνο επιζών μέλος του γένους Σαρκόφιλος (Sarcophilus). Έχει μέγεθος μικρού σκύλου, αλλά είναι κοντόχοντρο και μυώδες και μετά την εξαφάνιση της θυλακίνης (Thylacinus cynocephalus) το 1936 είναι το μεγαλύτερο σαρκοφάγο μαρσιποφόρο. Χαρακτηρίζεται από την μαύρη γούνα του, την έντονη οσμή όταν αγχώνεται, την εξαιρετικά δυνατή και ενοχλητική κραυγή του και την αγριότητά του όταν τρώει. Τρέφεται και από το κυνήγι αλλά και από θνησιμαία ενώ παρόλο που είναι εν γένει μοναχικό ζώο, μερικές φορές τρώει σε ομάδες.

Ο διάβολος της Τασμανίας εξαφανίστηκε από την ηπειρωτική Αυστραλία τουλάχιστον 3.000 χρόνια πριν, πολύ πριν τον ευρωπαϊκό αποικισμό το 1788. Επειδή θεωρούνταν απειλή για την κτηνοτροφία στην Τασμανία, οι διάβολοι κυνηγιόνταν μέχρι το 1941, οπότε και προστατεύθηκαν επίσημα.

Από τα τέλη του 1990, η ασθένεια όγκων προσώπου έχει μειώσει σημαντικά τον πληθυσμό των δαιμόνων και πλέον απειλεί το είδος με εξαφάνιση, το οποίο από τον Μάιο του 2009 κηρύχθηκε απειλούμενο είδος. Έχουν αναληφθεί προγράμματα από την Κυβέρνηση της Τασμανίας ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις της ασθένειας.

(Διαβάστε το υπόλοιπο λήμμα...)


Ο χρονικός προγραμματισμός γίνεται στην Πύλη:Κύρια/Επιλεγμένο λήμμα/Πρόγραμμα.