Α΄ Κατηγορία Ε.Π.Σ. Αθηνών
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Διοργανωτής | Ε.Π.Σ. Αθηνών |
|---|---|
| Ίδρυση | 1923 |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αριθμός ομάδων | 32 |
| Επίπεδο | 4 |
| Άνοδος | Πρωτάθλημα Πρωταθλητριών Ε.Π.Σ. |
| Τοπικά κύπελλα | Κύπελλο Ε.Π.Σ. Αθηνών |
| Τρέχων κάτοχος | Αστέρας Καισαριανής (1ος όμιλος) Νέα Ιωνία (2ος όμιλος) (2023–2024) |
Η Α΄ Κατηγορία Ε.Π.Σ. Αθηνών είναι το πρώτο τη τάξει πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ανδρών της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών (Ε.Π.Σ. Αθηνών).[1]
Σύνθεση της κατηγορίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έως το 1959 η Α΄ Κατηγορία Ε.Π.Σ. Αθηνών περιελάμβανε στη σύνθεσή της τις κορυφαίες ομάδες της Αθήνας (Παναθηναϊκός, Α.Ε.Κ., Πανιώνιος Σμύρνης, Απόλλων Σμύρνης, Φωστήρας Ταύρου, Αστέρας Αθηνών, Αθηναϊκός Βύρωνα, Α.Ο. Αιγάλεω) ενώ από το 1960 και μετά απώλεσε σημαντικό μέρος της αίγλης της, αφού οι περισσότερες από τις προαναφερόμενες ομάδες προκρίθηκαν για την Α΄ Εθνική και αργότερα τη Β΄ Εθνική.
Τις πρώτες τρεις χρονιές (1959-60 έως και 1961-62) η Α΄ Κατηγορία Ε.Π.Σ. Αθηνών αποτέλεσε ουσιαστικά προκριματικό όμιλο για την είσοδο στο Πρωτάθλημα Πρωταθλητριών Ε.Π.Σ. (μια μορφή Β΄ Εθνικής) που θα οδηγούσε στην Α΄ Εθνική ενώ από το 1962-63 που δημιουργήθηκε η Β΄ Εθνική, η τοπική κατηγορία υποβαθμίσθηκε περισσότερο.
Από το 1967-68 μέχρι και σήμερα οι όμιλοί της έγιναν δύο και οι δύο πρωταθλήτριες έδιναν αγώνες μπαράζ μεταξύ τους για την ανάδειξη του υπέρ-πρωταθλητή (άτυπος τίτλος). Υπήρξε ωστόσο και μία χρονιά όπου οι όμιλοι της Α΄ Κατηγορίας Ε.Π.Σ. Αθηνών ήταν τρεις και συγκεκριμένα η περίοδος 1982-83. Μπαράζ για τον τίτλο του τριταθλητή μεταξύ των ομάδων που τερμάτισαν στη δεύτερη θέση κάθε ομίλου και ειδικά στις περιπτώσεις που η τρίτη θέση (και όχι η τέταρτη) οδηγούσε στην ανώτερη κατηγορία, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια των αρχών της δεκαετίας του '80, επίσης δίνονταν και είχαν ιδιαίτερη σημασία.
Τα τελευταία χρόνια ως Α΄ αθηναϊκή κατηγορία λογίζεται επίσης και η πρώτη κατηγορία των νεοϊδρυθεισών Ε.Π.Σ. Ανατολικής Αττικής (2000) και Ε.Π.Σ. Δυτικής Αττικής (2003), των οποίων οι πρωταθλήτριες ομάδες ανέρχονται επίσης στην ανώτερη κατηγορία.
Προκριματικοί αγώνες για τον Πανελλήνιο τίτλο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έως και την αγωνιστική περίοδο 1958-59, οι πρώτες τρεις ή τέσσερις ομάδες της τελικής βαθμολογίας της Α´ Κατηγορίας Ε.Π.Σ. Αθηνών έπαιρναν "εισιτήριο" για την τελική φάση του πρωταθλήματος Ελλάδας, μαζί με τις αντίστοιχες ομάδες από τις Ε.Π.Σ. Πειραιώς και Μακεδονίας και μερικούς επαρχιακούς συλλόγους που προκρίνονταν μέσω ειδικού τουρνουά.
Δυναμικότητα της Α΄ Κατηγορίας Ε.Π.Σ. Αθηνών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αντιλαμβάνεται ο καθένας πόσο σπουδαία ήταν η κατάκτηση κάποιας από τις πρώτες θέσεις, αφού τα σωματεία είχαν έτσι τη δυνατότητα να ξεφύγουν από πολύμηνη αγωνιστική απραξία αλλά και να διεκδικήσουν τον Πανελλήνιο τίτλο. Η Α' Αθηνών έδινε την δυνατότητα σε δύο ομάδες να προκρίνονται στην τελική φάση του Πανελληνίου πρωταθλήματος σε αντίθεση με εκείνες του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης από τις οποίες προκρίνονται μόνο οι πρώτες ομάδες.
Από πολλούς έχει υποστηριχθεί ότι οι Αθηναϊκές ομάδες ήταν ισχυρότερες εκείνων του Πειραιά και της Βόρειας Ελλάδος, αφθαιρετο συμπέρασμα αφού δεν αγωνίζονταν μεταξύ τους ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί κάτι τέτοιο.
Θέση στην ποδοσφαιρική ιεραρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέχρι το 1959 η Α΄ κατηγορία Αθηνών ήταν ουσιαστικά το πιο ισχυρό τοπικό πρωτάθλημα της χώρας. Στη συνέχεια όμως, με τη δημιουργία των Εθνικών Πρωταθλημάτων, σταδιακά έχανε έδαφος στην ποδοσφαιρική ιεραρχία. Από το 1960 έως και το 1962 βρίσκονταν σε δεύτερο επίπεδο, ακριβώς μετά την Α΄ Εθνική. Από το 1963 έως και το 1965 βρέθηκε σε τρίτο επίπεδο (κάτω από Α΄ και Β΄ Εθνική), ενώ τη διετία 1966, 1967 κατρακύλησε στην τέταρτη βαθμίδα (πίσω από Α΄, Β΄ και Γ΄ Εθνική).
Στη συνέχεια η νέα ηγεσία του Αθλητισμού που επέβαλλε η Δικτατορία των Συνταγματαρχών κατάργησε τη Γ΄ Εθνική και η Α΄ Κατηγορία Ε.Π.Σ. Αθηνών για τα επόμενα δέκα χρόνια (1968-1977) επανήλθε στην τρίτη θέση της ιεραρχίας. Από το 1978 και μέχρι το 1982 ξαναβρέθηκε στη τέταρτη θέση, καθώς είχε θεσπισθεί το Εθνικό Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα.
Τέλος, με την καθιέρωση της Γ΄ Εθνικής κατηγορίας (1983), σαν ενδιάμεσης κατηγορίας μεταξύ Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος και Β΄ Εθνικής, το πρωτάθλημα της Α΄ Αθηνών υποβαθμίσθηκε ακόμη περισσότερο, ευρισκόμενο έκτοτε σε πέμπτο επίπεδο ποδοσφαιρικής κλίμακας (Α΄ Εθνική - Β΄ Εθνική - Γ΄ Εθνική - Δ΄ Εθνική - τοπικό πρωτάθλημα). Με την απαλοιφή της Δ΄ Εθνικής, ωστόσο, το καλοκαίρι του 2013, η Α΄ Κατηγορία Ε.Π.Σ. Αθηνών βρέθηκε ξανά στο τέταρτο επίπεδο ιεραρχίας μετά τις Super League (Α΄ Εθνική), Football League (Β΄ Εθνική) και την Γ΄ Εθνική.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «ΕΠΣ ΑΘΗΝΩΝ». web.archive.org. 3 Αυγούστου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2024.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, 1895-1985, Γιώργος Κουσουνέλος (1985)
